sunnudagur, janśar 01, 2006

Einskonar annįll



Žaš tķškast ę oftar aš fólk sest nišur um įramót og riti hugleišingar sķnar um lišiš įr nišur į blaš og deili meš öšrum og žį oft į vefsķšum eša ritum sem gefin eru śt. Sķšustu daga hef ég veriš aš lķta yfir farinn veg, bęši mķn eigin spor og annarra žegna žessa land.

Hvaš mig og mķna varšar er ég sįttur. Žaš hafa skipst į skin og skśrir en ég hef kosiš aš nema ekki stašar viš skśrina, heldur halda įfram göngunni meš andlitiš į móti sól. Žaš gefst vel.

Žegar litiš er yfir spor žjóšarinnar kemur mér žetta ķ hug:

Baugsmįliš og jólasveininn

Baugsmįliš, hvķlķk endaleysa. Tel aš žjóšinni verši geršur greiši meš žvķ aš enda žessa vitleysu sem fyrst. Meš žessum oršum mķnum er ég ekki aš taka upp hanskann fyrir einn né neinn, heldur tala fyrir munn margra sem eru oršnir hundleišir į mįlinu, enda augljóst aš maškur er ķ mysunni hvar svo sem hann er aš finna. Happadrżgst fyrir alla vęri aš mįlsašilar féllust ķ fašma og dręgju upp śr pśssi sķnu oršiš Fyrirgefšu og žar meš vęri hringavitleysunni lokiš. En sjįlfsagt veršur jafnlöng biš eftir žvķ og aš jólasveinninn troši sér nišur um strompinn, enda ekki til hvaš svo sem hver segir. Skal žó jįta aš hann er skemmtilegt ęvintżri sem er uppspretta skemmtilegheita fyrir börnin okkar, skašlaust ęvintżri aš ég hygg, žvķ engan fulloršinn hef ég stašiš aš žvķ aš trśa į jólasveininn en žekki marga sem trśa į Jesś. Hvort fleiri tryšu į Frelsarann ef enginn vęri jólasveininn er ég bara ekki dómbęr į en ef svo vęri žį vęri Sveinki lķklega best geymdur į žeim staš sem Baugsmįliš ętti aš vera į.

Rķkir og fįtękir

Biliš į milli fįtękra og rķkra vex. Žaš er stašreynd en hvort einkennist umręšan um mįliš af öfund eša samkennd? Žaš er ekki gott aš hafa ekki ķ sig og į aš ég tali nś ekki um žaš aš geta ekki séš į sómasamlegan hįtt fyrir börnunum sķnum, um žaš tel ég flesta og vonandi alla vera sammįla um. En er slęmt aš vera rķkur, er śtrįs Ķslenskra fyrirtękja slęm, er hinn mikli hagvöxtur sem einkennt hefur efnahagslķfiš slęmur, er alveg vķst aš hinir efnaminni munu į engan hįtt njóta žess aš vel gengur? Viš žurfum ekki aš lķta langt til žess aš sjį lönd žar sem velferšarkerfi allt er framkvęmt meš mun lakari hętti en hér er. Žó ekki sé aš öllu leiti um aš kenna spilar žar stóra rullu lakari efnahagur en hér er.

Aš mķnu mati hefur umręša um slęm kjör žeirra sem minna mega sķn oft fremur einkennst af pólitķk en stašreyndum og žaš er eins og engin žori aš tala hreint śt um žau mįl. Ég tel mig tala af nokkru viti um žessi mįl, žar sem atvinna mķn snżst um aš koma til hjįlpar einmitt žeim sem minna mega sķn. Ašalmarkmiš hjįlparsamtaka s.s. eins og Samhjįlp, Hjįlparstarfs kirkjunnar og hinna żmsu velferšarstofnanna veršur alltaf aš vera aš hjįlpa einstaklingum til žess aš hjįlpa sér sjįlfir. Ef velferšarkerfiš er byggt upp meš žeim hętti aš ašeins skuli gefiš, dregur žaš mįtt śr einstaklingunum og žeir verša hįšir styrkjum og gjöfum ķ staš žess aš slķkt veiti styrk til sjįlfshjįlpar. Ķ allt of mörgum tilfellum snżst žetta um žaš hvernig kemst "ég" af įn žess aš žaš skerši örorku eša styrki. Žaš sem į aš hjįlpa snżst ķ andhverfu sķna og veršur aš gildru fįtęktar. Afleišingin veršur svo sś aš žeir sem raunverulega žurfa langtķma ašstoš eru žeir sem skašast mest. Um žį skal svo bśiš aš žeir bśi ekki viš lakari kjör en ašrir.

En hvernig er hęgt aš auka įrangur, hvernig er hęgt aš hjįlpa fleirum til sjįlfshjįlpar? Žaš er meš ólķkindum aš fjįrstreymi til samtaka sem einmitt hafa žetta aš leišarljósi er yfirleitt svelt og skulu forsvarsmenn žeirra žurfa aš verja stórum hluta starfs sķns til žess aš afla fjįr ķ staš žess aš vinna aš eflingu innra starfs og meš žvķ auka įrangur aš ég tali nś ekki um aš ekki skuli vera hęgt aš reka samtökin į fullum afköstum vegna fjįrskorts. Fleirum mętti koma til hjįlpar ef starf hjįlpar- og mešferšarsamtaka vęri eflt, einnig aš fleirum vęri gert aš sękja sér ašstoš sjįlfstętt starfandi rįšgjafa og styrkur til žess vęri aušsóttur en žvķ mišur hef ég reynslu af žvķ śr minni vinnu aš slķkt er alltof žungt ķ vöfum. Stašreyndin er hins vegar žvķ mišur sś aš alltaf eru einhverjir sem ekki veršur hjįlpaš til sjįlfshjįlpar, okkur ber skylda til žess aš halda utanum žį einstaklinga, įn allra fordóma.

Hnignun Evrópu

Annaš sem mig langar aš nefna er aš hnignun Evrópu. Einhverjum kann aš finnast ég taka stórt upp ķ mig en ég get ekki kallaš žaš annaš, aš fylgjast meš žvķ hvernig gildi og menning Evrópubśa er fótum trošiš ķ nafni fjölmenningar, mannśšar, umburšarlyndis og frišar. Falleg hugtök en misnotuš. Trś okkar og menningu skal fórnaš į altari "allt er gott" og "allt į aš leyfa", žar hafa Ķslendingar ekki veriš neinir eftirbįtar, žó ekki sé jafn illa fyrir okkur komiš og öšrum, ennžį aš minnstakosti. Sem dęmi langar mig aš nefna Frakkland žar sem allt logaši ķ óeiršum ķ haust. Ķ staš žess aš hjįlpa innflytjendum aš ašlagast Franskri menningu og žjóšhįttum var žeim pakkaš saman ķ hverfi žar sem atvinnuleysi og fįtękt varš rķkjandi.

Nżlega bįrust svo fréttir af žvķ aš allt aš helmingur barna ķ Fellaskóla eru af erlendu bergi brotnir. Fróšlegt vęri aš skoša ašlögun og atvinnustig žeirra ķbśa sem byggja Fellahverfi. Viš eigum aš bjóša fólk velkomiš meš žvķ aš hjįlpa žeim aš ašlagast okkar menningu og žjóšhįttum auk žess aš styšja viš menntun en ekki aš pakka žeim ķ eitt hverfi og lįta svo afskiptalaust, vķtin eru til aš varast žau.

Ekki ber aš skilja skrif mķn žannig aš ég sé į móti innflytjendum og fólki af öšrum uppruna en okkar né er ég aš kenna žeim um žaš sem ég kalla hnignun Evrópu, heldur vil ég standa vörš um Ķslenska menningu, trś og arfleiš og hvetja ašra til aš gera slķkt hiš sama, žvķ ef hnignun er stašreynd getum fyrst og fremst kennt okkur sjįlfum um.

Žegar ég tala um hnignun Evrópu hef ég ķ huga Rómarķki sem varš sjįlfu sér sunduržykkt og brotnaši nišur innanfrį. Žaš mį ekki gerast hjį okkur. Hvernig komum viš ķ veg fyrir žaš? Mig langar aš koma meš myndlķkingu. Ef viš erum meš glas af hreinu vatni og bętum ķ žaš einum dropa af mengušu vatni, hvaš gerist? Jś allt vatniš mengast. Veršur vatniš hreint į žvķ aš tala um mengunina og hneykslast į henni? Nei, klįrlega ekki en hvernig žį? Jś meš žvķ aš lįta hreint vatn streyma stöšugt ķ glasiš veršur vatniš hreint į örskammri stundu. Mér hefur fundist sorglegt aš fylgjast meš mönnum sem til žess eru kallašir aš standa vörš um menningu okkar og trś, hvernig žeir hafa ķ sķfellu leišst śt ķ žaš aš hamra į "menguninni" ķ staš žess aš lękir lifandi vatns streymi frį vörum žeirra, žó į žvķ séu undantekningar. Sem betur fer eru žó menn og konur sem fyrst og fremst eru ljósberar og sinna köllun sinni af hógvęrš, į slķka er miklu fremur hlustaš, žeir fį ašgang og geta į hógvęran hįtt komiš lifandi bošskap į framfęri. Žaš sem er hreint er til žess falliš aš hreinsa, myrkur rekur ekki śt myrkur, žaš gerir ljósiš. Vķs mašur sagši "Ekki reyna aš reka śt myrkriš, kveiktu ljós og žį mun myrkriš flżja."

Kristur stóš fyrst og fremst fyrir fagnašar- og frišarbošskap žar sem hann lagši įherslu į aš hann kęmi til allra manna, til žess aš hver sį sem į hann tryši yrši hólpinn. Ein af sķšustu oršum Jesś, įšur en hann varš uppnuminn til himins voru "Fariš śt um allan heim, og prédikiš fagnašarerindiš öllu mannkyni." Jesśs gaf okkur žį skipun aš tala um fagnašarbošskapinn ofar öllu öšru vegna žess aš hann vissi aš sį bošskapur yrši til žess fallinn aš koma ķ veg fyrir aš siš- og lögleysi myndi magnast, vegna žess aš sį sem į ķ sér ljósiš, frį honum munu renna lękir lifandi vatns.

Jesśs sagši "Žvķ svo elskaši Guš heiminn, aš hann gaf son sinn eingetinn, til žess aš hver sem į hann trśir glatist ekki, heldur hafi eilķft lķf."

Nišurlag

Mig hefši langaš til žess aš skrifa mun meira um hvert umfjöllunarefni auk žess aš stikla į fleiru en lęt hér stašar numiš, enda nennir fólk ekki aš lesa of langa pistla en žessi fer aš flokkast undir žaš aš vera langur. Mig langaši aš koma žessum hugsunum mķnum į framfęri, vona aš engum svelgist į. Skrifa kannski meira į žessum nótum sķšar og jafnvel meira um hvert umfjöllunarefni en margt er ósagt.

Drottinn blessi žig og gefi žér og žķnum įr fagnašar og frišar.

1 Ummæli:

Blogger Kletturinn ritaði:

Takk fyrir vel hugsašan pistil.

3:50 PM  

Sendu inn athugasemd

<< Heim