8. hluti.   Leiðin að kökuhlaðborðinu...

...og heim aftur eftir Magnús Bergsson

Ég vaknaði um nóttina með snúruna úr heyrnartóli útvarpsins vafna um hálsinn. Ég hafði steinsofnað á meðan tólffréttir voru í útvarpi. Dauðaþögn ríkti á tjaldsvæðinu svo það var ekki erfitt að hverfa í draumheima í annað sinn .
     Klukkan hálf átta vaknaði ég við dauft mannamál í fjarska. Mig hafði dreymt mikla og skýra drauma um nóttina sem gufuðu upp jafnt og þétt úr minni mínu eins og vatn á heitum steini. Sólin var komin upp en tréð sem tjaldið stóð við sá um að hlífa mér fyrir heitum sólargeislunum. Hægur andvari var að norðaustan, gott ef ekki stafalogn svo það var líklegt að dagurinn yrði nokkuð skemmtilegur, hugsanlega helst til of heitur.
     Ég skreið úr pokanum og lét hugann reika. Skyndilega fékk ég sting í magann. Fjandans vinnan var farinn að kalla. Ég átti ekki mikið eftir af sumarfríinu og pælingarnar um að verja lengri tíma á hálendinu norðan Vatnajökuls voru í þann veginn að fjúka út í veður og vind. Ég varð eiginlega að taka stefnuna heim því ég vildi ekki að eyðileggja stemminguna síðasta daginn á leið til Reykjavíkur með því að hjóla í bílaumferðini á þjóðvegi nr. 1 .
    Ég fór á fætur. Lét nægja að hita vatn í kaffi en ákvaða að kaupa og eta morgunmatinn í kaupfélaginu. Klukkan var orðin tíu þegar ég stóð með hjólið hlaðið og ferðbúið. Ég teymdi hjólið út af tjaldsvæðinu og hlustaði á tíufréttir og veðurfréttir á langbylgjunni. Það stefndi allt í að ég fengi meðvind og ágætis veður næstu daga. Alveg var þetta makalaust, ég hafði fengið suðvestanáttir og sól mest allan tímann á leið minni norður og austur um land og nú stefndi allt í að ég fengi líka meðvind á leiðinni heim. Í kaupfélginu fékk ég mér rjómaskyr og brauðsnúða. Sat síðan um stund og góndi á fólkið sem kom og fór um leið og ráðvilltur hugurinn reyndi að reikna út þá möguleika sem voru í stöðunni. Ég hafði alveg tíma til að fara suður um Herðubreið og Gæsavatnaleið. En ég mátti gera mér grein fyrir því að þó að það hefði ringt síðustu daga þá var líklegt að ég þyrfti að teyma hjólið suður af Dyngjufjöllum. Að auki skelfdi Jökulfallið norður af Tungnafellsjökli mig svolítið, minnugur síðustu ferðar. Ég gæti því lent í tafsömum uppákomum á þeirri leið. Ég ákvað því að fara að Mývatni og þaðan suður um inn á Sprengisand, síðan sömu leið heim eins og ég kom. Ég var svo sem búinn að fara alla þessa slóða og því best að taka þessu rólega. Það var ágætt að „keyra sig niður“ áður en komið væri til Reykjavíkur.
   Ég stóð upp og ætlaði að leggja af stað en, nei! Mig langaði í meiri mat. Ég settist því aftur og keypti mér hamborgara með öllu.
    Innan hálftíma var mér ekki til setunnar boðið. Ég setti mjólk á stálbrúsana og rauk af stað. Stefnan var nú tekin á Ásheiði vestan Jöklusár og þaðan suður að Mývatni. Ég hafði fengið nóg af stefnuleysi mínu og vingulshætti. Sól skein nú skært og og hitinn var að verða of mikill. Það var því ágæt tilbreyting að taka klifrið upp á Ásaheiði í skugga trjáa Meiðavallaskógar.
     En sá skógur var hvorki mikill eða hár og það leið ekki á löngu  þar til leiðin lá um grasi vaxið mólendi sem sífellt varð gróðurminna eftir því sem sunnar dró. Af veginum mátti sjá vegslóða inn á Keldunessheiði sem ég hafðu talsvert hugsað um að fara. Ég ætlaði að geyma það þar til að ári. Í fjölmiðlum var farið að tala um háhitavirkjun á Þeystareykjum. Ég varð því að gefa mér góða tíma til að skoða svæðið áður en virkjanasinnar myndu eyðileggja vegslóðana með svokallaðri vegagerð. Suður af Kelduhverfi að Mývatni mátti finna talsvert af vegslóðum og samkvæmt kortabók MM var eins og vegslóðar lægju upp frá hverjum bæ í Kelduhverfi, upp á heiðarnar í suðri. Þeystareykir voru eins og paradís, miðsvæðis á þessu hraunilagða svæði. Þar hafði ég tvisvar áður notið unaðsemda í bílsnauðu umhverfi, í faðmi fjalla við hliðina á gríðarstóru, litskrúðugu hverasvæði.
       Þagar komið var að gatnamótum Vesturdals ákvað ég að renna hjólinu niður dalinn, þó ekki væri annað en að fá vatn á brúsana sem ég hafði svo gott sem tæmt á leiðinni upp á heiðina. Flaggað var í fulla stöng við skála landvarðarins og fjögur tjöld stóðu á tjaldsvæðinu. Annars virtist dalurinn vera mannlaus. Við vaskinn ákvað ég að staldra við og fá mér kaffi og kexköku. Maður gat vel leyft sér að lifa í vellistingum fyrst maður var staddur í byggð. Ekki var nokkurn mann að sjá og í dalnum ríkti þögn þó í fjarska mætti heyra prump frá bílum. Klukkann var nú að verða tvö og ég átti talsverða leið fyrir höndum. Ég teymdi hjólið upp úr dalnum í stórum skrefum svo ég gæti teygt á vöðvum og sinum.
     Þegar komið var aftur á Dettifossveg þeyttist ég áfram til suðurs eftir Lönguhlíð um vegslóða sem hafði allt að geyma sem góðum safarívegi sæmir. Þjöppuð og laus moldarslóð, með kröppum beygjum, djúpum lægðum, klifri og bruni. Eini gallinn við annars skemmtilega upplifun var sú ótrúlega mikla umferð bíla á veginum sem líklega var að koma frá og fara að Dettifossi. Það stóð líka heima, þegar komið var að Sveigum hafði ég hjólað fram hjá fjórum klesstum mófuglum sem endað höfðu ævina undir bílfargi.
        En í  djúpskornum vegslóðinni við Sveiga hitti ég fyrstu hjólreiðamenn dagsins. Par frá Austurríki en þau voru að bíða eftir ferðafélaga sem hafði dregist aftur úr við Dettifoss.Við settumst niður rétt við slóð sem liggur niður í Hólmatungur og sögðum ferðasögur hvers annars. Þau höfðu komið með flugi til Keflavíkur og hjólað sem leið lá norður Kjöl. Síðan eftir vegi nr. 1 að Mývatni  og voru nú stödd hér. Ferðinni var svo heitið um Öxarfjarðarheiði og þaðan suður að Seyðisfirði þar sem taka átti Norænu til Danmerkur. Eftir að ég hafði kvatt fólkið fannst mér tími til kominn til að fækka fötum. Hitinn var nú um 17 °C  og glaðasólskin.
          Ég beygði inn á afleggjarann að Dettifossi. Nokkuð var um liðið frá því ég sá fossinn síðast frá vesturbakkanum. Nú var léttskýjað og sól á lofti svo ég ætti að geta náð góðum myndum af fossinum. Á bílastæðinu stóðu fimm bílar. Við einn bílinn hafði erlend fjölskylda á sólstólum komið sér fyrir að snæðingi. Eitthvað fannst mér ég kannast við fólkið. Það var næsta víst að ég hafði séð þetta fólk á tjaldsvæði á Lofoten í Noregi þegar ég var á hjólaferðalagi sumarið áður.  Ég gekk fram hjá því um leið og ég teymdi hjólið að stórum steini rétt við bílastæðið. Það kannaðist ekkert við mig svo ég var ekkert að blanda geði við það í annað sinn. Nú tók við smáganga frá bílastæðinu eftir stikaðri og greinilegri slóð að Dettifossi. Frá bílastæðinu mátti heyra þungar drunur frá Jökulsá og Dettifossi. Ég gekk því hratt af tómri eftirvæntingu og skömmu síðar stóð ég upp á háum kletti norðan við fossinn. Úðinn gékk yfir Fosshvam fyrir neðan svo þar var fremur blautt. Ég sleppti því að ganga niður að fossinum. Á móti mér kom stöku sinnum ferskur og kaldur úði sem lyktaði af blautu grjóti og lítið eitt af gróðri. Handan árinnar mátti sjá einstaka mann á göngu í stórgrýttu landslaginu eins og litla maura.
        Ég stóð þarna og góndi hugfanginn á þessa öflugu náttúrusmíð og skyndilega var eins og ég dytti í „trans“. Þarna var allt þetta foruga vatn, þessi massi, þetta efni á sinni markvissu ferð til sjávar. Þarna renna stanslaust þrjár milljónir lítra hverja sekúndu. Vatnið í sinni endalausu hringrás allt frá upphafi, eða frá því þetta land, þessi jörð varð til. Og eftir minn dag á þetta vatn eftir að gera það, allt þar til sólin gleipir jörðina í sitt útþanda, sjóðheita, gímald. En áður eiga jöklar, hraun og haf eftir að kaffæra það svæði sem ég hafði nú fyrir augunum  Í dag heldur áin áfram að grafa og ryðja sinn farveg. Þvílíkt afl en samt svo lítið miðað við allt það sem skóp þann veruleika sem ég hafði nú fyrir augunum . Hver gusa sem steyptist niður í hyldýpi gljúfursins var eins og tíminn, þar sem fanga mátti augnablikið og sjá það líða hjá og hverfa niður í eilífðina.  Augnablik sem maður fengi aldrei að upplifa aftur. Mér leið eins og ég hefði misst eitthvað og lífshlaupið stæði mér ljóslifandi fyrir hugskotssjónum.
      Skyndilega vaknaði ég úr þessu draumkenda ástandi því mig svimaði þarna á bjargbrúninni. Ég hafði kafað of djúft í sálartetrið svo mér leið undarlega. Ég fór nú að raða hugsununum saman með því að fylgjast með ferðamönnum sem stóðu og góndu, komu og fóru. Ég lagði eyrað við steinhelluna sem ég sat á. Jú, það leyndi sér ekki, það drundi í jörðinni frá fossinum.  Ég stóð upp og tók nokkra myndir. Því næst gekk ég til baka þar sem ég hafði lagt hjólinu. Á leiðinni gat ég ekki annað en hugleitt það sem gerst hafði á bjargbrúninni. Nú var hvert það skref fortíð. Ég gat ekki upplifað þau aftur þó ég gengi aftur á bak.
     Heyrðu Magnús! Nú verður þú að taka á þér tak. Þessi sálarflækja var að verða að martöð.
Og hér var ég að mæta kvennfólki sem ég átti miklu fremur að skoða og hugleiða.  Þessi er flott. Þessi er ljót. Úff nei takk, enga ömmu. … og nú kom hópur fólks á móti mér. Vá kom rúta með allt þetta kvenfólk? Ó guð! Komdu með mér ég þarf að gera ýmislegt með þér. Oohh! komdu í sleik.
    Þegar ég settist á hjólið var tímasálargeðveikin farin veg allrar veraldar. En nú vantaði mig bara kvenmann. … Ó! hvað mig vantaði KVENMANN!. En allt slíkt var samt ófáanlegt ef fara átti eftir hefðbundnu siðferði. Hér hafði ég aðeins eitt val, að merja tólin á hnakknum og spretta úr spori. Takast á við brekkurnar og holurnar framundan og reyna að gleyma kvenfólkinu. Vegurinn suður af Dettifossi var mun skemmtilegri en fyrri parturinn fyrir norðan. Minni umferð og vegurinn á margan hátt betri. Vegagerðin hafði greinilega átt minna við hann því mölin var ekki eins gróf. Mér leist hins vegar ekkert á slóðann ef það færi að rigna. Á mörgum stöðum var moldin eins og púður sem gat auðveldlega breyst í drullusvað.
     Umhverfið var ekki sérlega fjölbreytilegt. Lágir hólar og  grunnar lægðir þar sem skiptust á lingmóar og uppblásnir vikurmelar. Allur gróður bar þess glögg merki að á svæðinu hafði ríkt langvarandi þurrkur. En eftir rigningar síðustu daga var eins og hluti gróðursins væri allur að taka við sér.
      Ég steig af hjólinu þegar komið var að slóða sem ég hafði áður séð og lengi langað að fara. Hann lá í átt til Hágangna og endaði líkleg við Eilífsvötn. Ég sötraði kaffi og bruddi kex undir stórum steini og leiddi huga að þeim möguleika að líklega ætti ég að skella mér þangað. Hugsanlega gæti ég svo fundið slóð sem lægi áfram til vesturs og suðurs að Mývatni eða jafnvel niður að Kröflu. En ég var ekki viss um að þarna lægju slóðar, hafði ekki heyrt nokkurn tala um það. En líklega gerði ekkert til að kynna sér það áður og næsta víst að ég gæti ekki farið allt sem mig langaði á þessu sumri. Ég stóð því upp, gekk frá hitabrúsanum og hélt ferð minn áfram suður, niður á veg nr.1 .
      Í þann mund sem ég sá glitta í bíla á þjóðveginum mætti ég fimm hjólreiðamönnum við Austari brekku. Voru þetta Bretar og einn Ástrali og eitt þeirra var kona. Voru þau vel græjuð og greinilega kostuð af ýmsum fyrirtækjum. Þau höfðu líka áhuga á mínum búnaði og hjóli enda fremur óvanaleg samsetning. Var nú skipst á ferðasögum en þau voru hingað komin til að viða að sér efni í blaðagreinar. Sýnilega var konan orðin nokkuð þreytt svo þau spurðu hvort ekki mætti tjalda fljótleg framundan. Ég benti þeim á að það væri litið mál ef þau hefðu nóg af vatni. Þetta svæði væri ákaflega þurrt og bannað að tjalda í námunda við Dettifoss. Ef þau hefðu lítið vatn þyrftu þau að fara norður í Vesturdal sem væri aðeins í 30-35 km fjarlægð. Þar væri ákaflega skemmtilegt tjaldsvæði með rennandi vatni. Það mátti greina angistarsvip í andliti konunar því vindur var nú að norðan og farið að halla að degi. Ég kvaddi því fólkið eftir að við höfðum skipst á net- og vefföngum.
      Þegar komið var á þjóðveginn tók við upphækkuð malbikuð hraðbraut. Í austri mátti sjá að verið var að vinna við veginn, því svo langt sem augað eygði mátti sjá ofboðslegt holsár á yfirborði jarðar. Mikið skelfing hlaut verktökum og tækjamönnum að finnast skemmtilegt að róta hér. Þeir hlutu örugglega allir  að vera með standpínu á meðan þeir rótuðu og mokuðu með sínum Caterpillar-tólum í þessum æðisgengna sandkassaleik. Enginn segði stakt orð því verið var að gera „fínan“ veg fyrir okkar ástkæru bíla.
       Ég setti á mig heyrnartólinn og hjólaði eftir kantlínuni til vesturs. Næsta hálftímann gerðist ekkert markvert. Það ber þó að minnast á að á leiðinni taldi ég fjórar bjórdósir, tvær kókflöskur, sjö sígarettustubba og eitt dautt lamb sem lágu við vegkantinn. Það var næsta víst að ævi margra fær að enda fyrir lítið og af litlu tilefni þegar kemur að bílum á ferð.
     Ég afréð að stoppa við hveraröndina undir Námafjalli. Þar var enginn og því gott næði til að vera með sjálfum sér. Sólin var nú komin bak við fjöllin í vestri svo yfir hverasvæðinu grúfði skuggi en þó sérstök birta, líklega frá ljósu líparítinu. Sérkennilegar skýjamyndir juku enn frekar áhrifin svo ég gat ekki annað en verið þarna drjúga stund.
     Á leið minni yfir Námaskarð fór ég að hugleiða hvar ég ætti að gista því ég hafði ekki prófað að gista á tjaldsvæðinu við Bjarg austan við vatnið. En þegar ég stóð framan við húsið á Bjargi sá ég að þar voru margir hjólreiðamenn. Aðstaðan hafði líka batnað mikið frá því síðast. Komið var stórt eldunartjald sem var alveg einstaklega snjöll hugmynd. Það var því ekki spurning, ég ætlaði að þakka fyrir mig og gista þar.
      Við komuna tók ég stefnuna á náðhúsið. Í dyragættinni mætti ég tveimur flissandi stelpum. Flissið átti sér skýringu. Í öðrum sturtuklefanum var fólk að stunda samfarir af miklum móð með skellum og frygðarstunum. Ég var því snöggur að afgreiða mín mál og koma mér síðan út. Mikið vildi ég hafa verið gaurinn þarna inni. Þau virtust bæði hafa nokkuð gaman af þessu. En ég gat svo sem ekki kvartað. Ég hafði staðið í hans sporum níu árum áður.
      Ég var orðinn allgrimmur þegar ég reisti tjaldið norðvestur á tjaldsvæðinu því atvikið fyrir níu árum með frönsku hjólagyðjunni hefði verið með eindæmum skemmtilegt og það einmitt á þessu tjaldsvæði… Minningin var rofin af erlendum ferðamanni sem stóð yfir hjólinu mínu og fór að spyrja út í fremur óvenjulegan búnað þess.  Á hjólinu er HUGI afturnaf og Schmidt SON 6 Volt, rúmlega 3 Watta framnaf. Hann hleður 6 volta 1.8Ah rafhlöðu. Sú rafhlaða er tengd við framljósið á hjólinu auk þess að geta gefið ljós í tjald eða skála. Svo hleður rafallinn líka 3 volta rafhlöður fyrir útvarpið. Á rofaboxinu sem er heimasmíðað er lítill spennumælir sem gefur til kynna hvort rafhlöður séu hlaðnar auk þess að geta séð ástand hleðslunnar og fengið upplýsingar um hvað sé að ef eitthvað bilar. Ég þarf því hvorki að tengjast húsarafmagni né heldur að kaupa mér einnota rafhlöður. Ég gæti svo líka látið hann hlaða GPS og GSM ef ég ferðaðist með slík leikföng. Útlendingnum, sem kom frá Skotlandi, þótti þetta merkilegt og eftir nokkurt tæknihjal okkar á milli kvöddumst við. Ég var dauðfeginn að hann hafði komið og bjargað mér úr „testosteronbrjálæðinu“ sem nærri hafði gert mig óðan. Rafmagnsfræði, keðjur, sveifar og tannhjól gátu sýnilega læknað öll gredduköst.
     Ég gekk að afgreiðslunni á Bjargi og borgaði gistinguna. Kyrrð var komin yfir tjaldsvæðið en barst kvak og tíst frá fuglum um svæðið. Í bland við fuglasöngin heyrðist daufur hvinur frá einstaka bílum uppi á vegi og suð frá dæluprammanum úti á ytri flóa.  Ég nennti ekki að elda mat en ákvað að prófa eldunaraðstöðuna í stóra tjaldinu og hita  kakó. Eftir það settist ég við tjaldskörina og góndi út á rökkvað vatnið. Í tjaldi fyrir neðan mátti heyra hrotur og í öðru lágvært mas.
      Næsta dag ætlaði ég að vakna snemma, skófla í mig morgunmat beint úr kaupfélaginu og kaupa það sem mig vantaði fyrir fjóra daga. Reyna svo að komast í tölvupóst á Náttúrufræðasetrinu og skreppa í sturtu í sundlauginni. Aðalmál morgundagsins var svo að komast á hádegisverðarhlaðborðið á Skútustöðum. Þar gat maður etið nægju sína fyrir sanngjarnt verð og lagt af stað saddur suður á hálendið. Ég var nokkuð sáttur við þessa ferðatilhögun því engar aðrar hugmyndir lágu í loftinu. Eftir fréttir á  miðnætti þótti mér tími til kominn að skríða í svefnpokann. Veðurútlit næsta dag var áttleysa, sól og síðdegisskúrir.
      Ég vaknaði lauslega nokkrum sinnum um nóttina. En þegar klukkan var orðin 8 þótti mér tími til kominn að fara á fætur. Flestir á tjaldsvæðinu voru að bardúsa eitthvað utan við tjöldin og enn aðrir þegar farnir. Ég kláraði kalt kaffið frá því deginum áður og ákvað að taka allt saman. Það var líklega best og ferðbúa hjólið strax. Ég hljóp upp í kaupfélag, keypti mér skyr, mjólk og vínarbrauð í morgunmat og í matartöskurnar bjúgu, hnetusmjör, núðlur, smjör, kex og kaffi. En brauð var ekki til og ekki von á því fyrr en eftir hádegi. Nú voru góð ráð dýr. Ekki færi ég brauðlaus á hálendið. Ég bölvaði þessu ófremdarástandi því þótt verslun væri á Skútustöðum þá var ég ekki viss um að ég fengi það brauð sem ég vildi fá. Ég gæti setið uppi með eintóman þrumara eða svampbrauð. Ég varð því að fara sparlega með leifarnar af brauðinu sem ég hafði keypt á Vopnafirði.
      Ég flýtti mér í eldhústjaldið á tjaldsvæðinu og át allt það sem ekki komst fyrir í töskunum en skildi eftir pláss fyrir brauð á Skútustöðum. Ég hugsaði með hryllingi ef ég þyrfti að fara alla leið á Fosshól til að kaupa brauð. Nei takk, enga vitleysu. Fyrr færi ég matarlaus á hálendið en að þurfa að hjóla þangað með fjárans bílaorgíunni á malbikuðum vegi nr 1.
     Eftir átið kom ég við í sundlauginni og síðan í Náttúrufræðasetrinu. Þar fékk ég að komast á netið, lesa póst og senda. Klukkan var að verða ellefu þegar ég steig aftur á hjólið. Nú var það bara beint strik á Skútustaði. Hjólið fór hratt yfir eftir allt vínarbrauðið og kaffið. Ský voru nú farin að hrannast upp yfir Mývatnsöræfum og allt benti til þess að ég ætti eftir að lenda í einhverjum skúrum þennan dag.
       Við Skútustaði var ein lítil rúta og önnur stóð við olíuskúrinn og var bílstjórinn að þvo. Það var enn hálftími í mat svo ég hentist inn í verlunina í leit að brauði. Þar var ekkert til nema gamalt  svampbrauð.  Nýtt brauð var væntanlegt eftir hádegi. Ég settist í matsalinn og beið eftir matnum. Í útvarpinu hlustaði ég á ,,Samfélagið í nærmynd” og lét tímann líða. Í matinn var það sama og árið áður og sami homminn sem þjónaði til borðs en nú hafði hann fengið félaga sem dillaði líka rassinum þarna um salinn. Ég var ánægður með að fá sama matinn, heyra sömu tónlistina og sjá aftur sama fólkið. Þetta var eins og að koma heim þó það væri hinum megin á landinu. Mér var hugsað til farfuglaheimilis í Beverly í Bretlandi sem ég heimsótti í fyrsta Bretlandstúrnum 1987 og svo aftur í Evróputúrnum 1992. Þá hitti ég sama hollenska forstöðumanninn í bæði skiptinn. Voru það  fagnaðarfundir því ég hafði unnið á farfuglaheimilinu fyrir gistingunni og bjór í fyrra skiptið. Hann þekkti mig aftur fimm árum seinna sem gerði vistina nokkuð skemmtilega þó svo gamli pöbbinn væri farinn og bakgarður Farfuglaheimilisins, sem var sex alda gamalt klaustur, væri nú fullur af nýbyggðum húsum.
      Nú sló klukkan 12 og maturinn kominn á borðið. Ég pantaði bjór því ég ætlaði að bíða hér eftir brauðinu. Á meðan ég var að fylla diskinn koma stór full rúta af Norðurlandabúum sem nærri fylltu salinn. Ég setti því nóg á diskinn, því það var óvíst að ég kæmist aftur að borðinu næstu 20 mínúturnar.
      Eftir fjórar ferðir og jafnmarga barmafulla diska var ég orðin nokkuð sáttur með þaninn belginn. Brauðsendingin var komin í búðina svo ég staulaðist út og keypti brauð. Ekki var það grófkornabrauðið sem ég vonaðist til að fá heldur aðeins normalbrauð sem var þó betra en ekki neitt.
     Ég hafði greinilega etið yfir mig. Ég settist því aftur við borðið í matsalnum, fékk mér kaffi og kom brauðinu fyrir í töskunum.  Það lá svo sem ekkert á nema skúraskýin voru farin að hella úr sér milli Bláfells og Búrfells. Og það virtust ekki vera neinir smáskúrir því regnið var kolsvart. En það sem verra var, skýin mjökuðust nær og nær svo það líktist myndrænum ragnarökum. Mér var hætt að standa á sama. Engin regnföt myndu halda mér þurrum í þessu úrhelli. Klukkan var farin að ganga þrjú þegar lítil rúta kom. Fólkið úr henni dreifðist um verslunina, söluskálann og matsalinn. Ég stóð upp um leið og íslenska starfsfólkoð kom inn í matsalinn*  setti töskurnar á hjólið og dreif mig af stað. Kolsvört ský sem ég hafði ekki tekið eftir voru farin að hrannast upp yfir Skútustöðum. Hjólið hentist nú áfram eftir malbikinu og kaldur vindur rauk upp í fangið á mér. Milli bæjanna Arnarvatns og Laxárbakka var malbikið rennandi blautt. Rigningin hafði þá ekki aðeins hrannast upp í austri heldur líka fyrir framan mig í vestri. Ég var svolítið hneykslaður á sjálfum mér að hafa bara setið á meltunni í nærri þrjá tíma og haldið að rigningin næði mér ekki. Vestan við Laxárbakka var vegurinn ómalbikaður upp að hlíðum Ytri Selbungu en sennilegt af ummerkjum að dæma að hann færi undir malbik fyrr en síðar. Á leið minni upp brekkuna mætti ég tveimur hjólreiðamönnum á þeysireið í austurátt. Að vanda kastaði maður kveðju og lét ímyndunaraflið reika með hvaðan þeir kæmu.  Miðað við skræpóttan og marglitan búning þeirra þótti mér líklegt að þeir kæmu frá Ítalíu eða Spáni.
      Ofan af hlíðum Ytri Selbungu var víðsýnt yfir Mývatnsveitina. Yfir Skútustöðum var nú hellidemba svo vart sást þar í nokkurt hús. Yfir höfði mér var nú líka farið að þykkna upp svo tími var kominn til að halda ferðinni áfram. Í sömu andrá féllu fyrstu dropar til jarðar, og það ekki neinir smádropar. Ég varð að fara í regnfötin hið snarasta. Það benti allt til þess að næstu mínútur yrðu mjög blautar. Ég rétt hafði það af að smeygja mér í regnjakkann og loka töskunum og drífa mig af stað.
     Tók ég nú afleggjarann inn að bænum Stöng því suður af bænum liggur slóð áfram til suðurs í Bárðardal. Enn jókst við regnið svo fljótlega fór að renna í lækjum eftir hjólförum vegarins. Svo fór vatnið seytla niður um hálsmálið, niður eftir bakinu og af leggjunum niður í skóna. Eftir sjö mínútur hætti að rigna enda ég og umhverfið orðið vatnssósa. Við hlið sem lokaði leiðinni suður í Bárðardal varð ég að fara úr öllum fötum, hella úr skóm, vinda sokka og buxur. Regnskúrinn hafði borið regnjakkan ofurliði svo undir honum var líka allt blautt. En það var nógu hlýtt svo ég ákvað að skipta ekki um föt heldur láta fötin þorna á mér sjálfum.
      Nú tók við vegslóði sem ég hafði farið áður nokkrum sinnum og til þessa þótt nokkuð skemmtilegur. Það gaf mér notalega tilfinningu því líklega mundi ég ekki mæta bíl næsta klukkutíman. Ég mundi geta látið hugann reika að umhverfinu, lyktinni, útsýninu, fuglum og sjálfum mér í stað þess að fylla hugann neikvæðum hugsunum um manndrápstólinn sem stöðugt ræna huga manns á akvegum. 
      Frá Stöng lá slóðin nú um aflíðandi halla upp á hæð sem Sandfell heitir en þaðan er nokkuð víðsýnt til suðurs yfir Mývatnsheiði og langt inn á hálendið. Þegar komið var niður af Sandfelli var komið að Sandvatni en þar tók leiðin skyndilega beygju til vesturs í gegnum hlið, framhjá gömlu bæjarstæði að Stóra-Ási og áfram utan í hlíðar Jafnafells. Svo til suðurs framhjá bænum Engidal en þá tók við hálfaumur vegur, þráðbeinn reglustikuvegur til hásuðurs þar til komið var að vegi sem liggur að bæjum innst inn á Mývatnsheiði, þ.e. Víðikeri, Svartárkoti og Stóru Tungu.
Við gatnamótin tók ég mér smápásu. Spretturinn frá Jafnafelli hafði komið yl í kroppinn og fötin voru óðum að þorna utan á mér. Meira að segja skórnir voru farnir að þorna og líklegt að ég mundi ekki fá aðra regngusu í bráð. Eina sem pirraði mig var að ég hafði farið fram hjá tveimur klesstum mófuglum á veginum frá Engidal. Það var því líklegt að beini kaflinn hefði freistað einhverra bílaaula til að gefa allt í botn.
        Framundan var leiðindakafli því nú þurfti ég að hjóla nokkra kílómetra út Bárðardalinn til að komast yfir Skjálfandafljótið á brúnni við Stóru Velli. En ég gat sleppt því og gat í staðinn farið ákaflega skemmtilega leið sem lá um hlaðið á Stóru Tungu suður með Skálfandafljótinu austanvert alveg suður á Dyngjufjallaveg. Ég hafði farið þessa leið áður á haustmánuðum fjórum árum áður og þótti hún bara nokkuð skemmtileg.
     En það var greinilega komin einhver ný rödd innra með mér sem sagði að nú væri kominn tími til að fara heim. Mér leið líklega eins og hesti með heimþrá sem hefði fengið lausan tauminn til að rjúka heim. En það var fleira. Það var einhver eðlisávísun, hugsanlega fyrri reynsla, sem sagði að ef ég ætlaði að komast heim í tæka tíð þá ætti ég að fara þá leið sem var hér um bil ákveðin, þvert vestur yfir hálendið. Ég tók því stefnuna út Bárðardalinn.
      Þegar yfir brúna var komið ákvað ég að taka á mig smá krók, líta við á skólagistingunni Kiðagili og kaupa eitthvað gossull til að svala taumlausum þorsta sem ég var með. Ofátið á Skútustöðum hafði gersamlega gengið frá  bragðlaukunum svo vatn gerði lítið gagn. Eftir að hafa sturtað í mig hálfum lítra af kóki taldi ég mig reiðubúinn til að takast á við klifrið upp á Sprengisand. Á meðan á gosþambinu stóð hafði veghefill rótað sér leið eftir veginum til suðurs. Ég hugsaði nú um það eitt að komast fram fyrir hann svo ég þyrfti ekki að stíga hjólið á mjúku yfirborði vegarins.
     Neðan við bæinn Engi náði ég heflinum og fór fram úr honum. Hjólið rann nú áfam, í gegnum Halldórsstaðaskóg og að bæjunum Bólstað og Mýri. Þar breyttist stefnan og yfirborð vegarins. Hjólið rann nú niður grýttan veg niður á brú yfir Mjóadalsá og síðan aftur til suður. Hér var ég kominn á hinn eiginlega Sprengisandsveg. Ég staðnæmdist við vegaskilti og fékk mér kaffi. Framundan var talsvert klifur á fremur slæmum vegakafla. Mikið af lausu grjóti sem hjólið ætti eftir að hoppa og skoppa á. En það var ekki annað en að taka því með jafnaðargeði. Hér á þessum slóðum eiga vegirnir að vera vanþróaðir. Þetta snerist allt um að setjast á hjólið, snúa fótstigunum, gleyma klukkunni og slappa af. Líklega var það eftirvæntingin að komast upp á hálendið sem gerði mig pirraðan út í veginn. Ég hleypti örlitlu lofti úr dekkjunum, stillti á útvarpið og tók nú á.
      Í vestri yfir Klukkufjalli ruddu skýin sér til suðurs. Hitinn var um tólf gráður svo fljótlega fór svitinn að renna af mér. Í bröttustu brekkunum teymdi ég hjólið í löngum skrefum og teygði á sinum og vöðvum. Við afleggjarann að Aldeyjarfossi leiddi ég hugann að því að líta sem snöggvast á fossinn. En á bílaplaninu voru tveir Landróver jeppar og lítil rúta svo ég hélt áfram. Skýjafarið var líka orðið nokkuð þungt og allt eins líklegt að ég myndi lenda í rigningu eða súld. Ég ætti því að halda mig við efnið ef ég ætlaði að finna góðan náttstað.  
      Þegar komið var upp á hæstu hæðir ofan við Íshólsdal og Íshólsvatn var tími kominn á stutta pásu. Klifrinu var hins vegar ekki lokið en hér hafði mér alltaf þótt sem ég væri kominn upp á hálendið. Framundan var nokkuð mishæðótt leið um gróðursnauðan háls sem lá til suðurs og austan með Skjálfandafljóti, allt suður að Kiðafellshnjúk.
     Í dalnum fyrir neðan mig í vestri stóð áður bærinn Íshóll sem fór í eyði 1894. Vestur af Íshólsdal liggur Mjóidalur. Um aldaraðir lá um þessa dali gamli Sprengisandsvegurinn en hann lagðist af þegar menn fóru að riðlast á bílum þessa leið. Þá færðist leiðin upp á hálsinn þar sem hann liggur nú.
     Mjóidalur er langur dalur sem segja má að nái allt suður að Kiðafellshnjúk eða um 40 km. Nyrst í dalnum stóð samnefndur bær sem fór í eyði 1897 en að þeim bæ kom Stephan G. Stephanson þegar foreldrar hans fluttust úr Skagafirði að Mýri í Bárðardal. Þremur árum síðar tóku þau sig upp og héldu til Ameríku eins og svo margir aðrir á þeim tíma.
     Nú fór ég að finna fyrir regndropum og því kominn tími til að halda ferðinni áfram. Leiðin hlykkjaðist nú upp og niður um grýttar hæðir og fremur gróðursnauðar lægðir. Flestir myndu telja þessa leið torfæra fyrir bíla, en það er sjarmi að hjóla eftir þessum vegi sem er lítið annað en niðurgafið hefilfar. Leiðin er einhvern veginn í sátt við umhverfið sem gerir ferðina afslappaða og eftirminnilegri. Eini gallinn var sá að ökumenn virtust ekki slá af hraða fremur en þeir ækju eftir malbiki. Því var talsvert um vegaskemmdir auk þess sem víða mátti sjá för eftir utanvegaakstur bíla og  mótorhjóla.
      Ég skyggndist eftir náttstað. Ég vildi helst vera þar sem vatn var að finna. Ég vissi af uppsprettum rétt við veginn inn af Ytrimosum og síðan aftur í Fossgilsmosum en þangað var þó enn talsverður spotti. Ég gat líka fyllt á brúsana og gist í kofahreysi sem ég vissi um að gnæfði 300 metrum yfir hlíðum Króksdals. Mér þótti alltaf skemmtilegt að gista þar því útsýnið var mikilfenglegt til suðurs og austurs þar sem dalir skárust inn hálsinn handan Skjálfandafljótsins. Þar er svo góð fjallasýn langt inn á hálendið.
      Þó ég gæti ekki kvartað yfir mjög blautu veðri né heldur veðurspá morgundagsins, þá varð ég sífellt hrifnari af því að gista í kofanum, því nú fékk á þá hugdettu að ganga frá honum niður í Króksdal að tóftarbrotum kirkjustaðar sem hét til forna Helgastaðir. Fyrr á öldum var Króksdalur talinn hafa náð frá Hrafnabjörgum í norðri að Kiðagili í suðri og þar hafi 18 jarðir haft  kirkjusókn að Helgastöðum. Er það alveg stórmerkilegt miðað við hvað Króksdalur er í dag afskekktur og gróðursnauður. En það sem annars vísar á gróðureyðinguna í þessum dal, er að hlíðin ofan við Helgastaði heitir Smiðjuskógur en þar er nú aðallega gróðurlítil urð.  Sumum finnst myrk öfl hvíla yfir þessum dal því fátt er vitað um þessa byggð. Af allri þessari byggð er í dag aðeins að finna einstaka vegghleðslur og tóftarbrot. Því má segja að saga dalsins einkennist af ósigrum og undanhaldi við náttúruöflin.
       Ég kom nú að fyrsta læknum og fyllti á alla brúsa. Ég hafði farið hægt yfir og því var farið að húma að kvöldi. Ég varð að hafa augu opin því ég óttaðist að ég fyndi ekki staðinn þar sem slóðinn lægi að kofanum. Tvisvar fór ég villuslóða enda mikið um utanvegaakstur í allar áttir. Í villuna fór talsverður tími því yfir svæðinu var þokuslæðingur sem ekki hjálpaði til við að rifja upp staðhætti. Skyndileg var ég kominn að Fossgilsmosum og áttaði mig á því að ég hafði farið framhjá  hinum rétta afleggjara. Ég bölvaði og lagði frá mér hjólið. Það góða við þetta var þó það að hér var bæði vatn og gróðurlendi til að tjalda á. Helgastaðir máttu því bíða næstu ferðar.
Skyndilega heyrði ég undarlegt þrusk. Mér brá og rýndi út í grámyglulega skímuna. Ég gekk á hljóðið og kom að hrossastóði sem stóð innan rafmagnsgirðingar. Það voru þá engir draugar á ferð. Ég sló nú upp tjaldi í flýti. Ég var þreyttur eftir daginn og fór því að sofa án þess að fá mér nokkurn bita enda enn nokkuð sæll með hádegisverðinn. Ég vildi vakna snemma og leggja af stað áður en hestamenn vitjuðu hesta sinna og bílumferð hæfist fyrir alvöru.
       Ég þurfti ekki mikið til að sofna. Í móki frá lágværu þruski hestanna, einstaka frýsi og óhemju táfýlu steinrotaðist ég á augabragði.
 

* Ein þeirra kvenna sem tilheyrðu „íslenska starfsfólkinu“ og komu inn í matsalinn á Skútustöðum þegar ég var að yfirgefa staðinn varð hálfu ári síðar sambýliskona mín og síðar barnsmóðir.