Sumarið 2000 hafði ég hugsað mér að þræða
hálendið og eyða sem mestum tíma norðan Vatnajökuls.
Það er nefnilega ekkert varið í það lengur
að hjóla um akvegi í byggð vegna bílaumferðar
sem er hættuleg, illa þefjandi og óþolandi mikil.
Enn átti ég eftir að fara um nokkra slóða
norðausturhluta landsins eða mér fannst ég verða
að heimsækja staði sem ég hafði ekki séð
í mörg ár. Auðvitað var það svo okkar
yndislega hálendi sem kallaði á mig í ljósi
þess að vegagerð og virkjanasinnar eru langt komnir með
að eyðileggja það. Það er því
vel þess virði að eyða besta hluta ævi sinnar í
faðmi móður náttúru þar sem minnst er
búið að spilla henni.
Ég lagði því upp með að fara um hálendið
eftir fáförnum slóðum og vegleysum. Finna allar
leiðir til að vera sem minnst í byggð, á malbiki
og í samneyti við fólk. Ég stefndi að
því að sjá sem mest af Hafrahvammagljúfrum,
séð að vestanverðu og komast örugglega á
kökuhlaðborð á Hallormsstað. Ég mundi svo
leyfa hjólinu að ráða restinni, svona eftir veðri
og vindum. Ferðin tók þrjár vikur, en það
sem birtist í þessu tbl. eru fyrstu fjórir dagarnir.
Klukkan var orðin fjögur þriðjudaginn 18. júlí
og ég átti eftir að ganga frá ÖLLU. Mér
sýndist að ég kæmist ekki af stað enn einn
daginn. Ég átti þá ekki annað eftir en að
sólunda örstuttu sumarfríi mínu í henni
Sódómu Reykjavík. Ekki bætti það
úr skák að veðrið hafði verið frábært
seinustu daga og þar að auki hvass suðvestan vindur sem nú
hafði verulega bætt í, svo ég hefði hreinlega
fokið út úr bænum ef ég drullaðist úr
sporunum.
Ég hamaðist við að svara tölvupósti,
borga reikninga, gróðursetja afleggjara í stofublólmaflórunni,
bar silikon á tjaldbotninn og feiti á skóna. Það
þurfti að skipta um dekk á hjólinu, smyrja keflalegur
í demparanum og skipta um olíu í afturdrifinu. Ég
skipti út slitum gírskipti og bremsupúðum, verslaði
í matinn og leit að lokum í pósthólfið.
Svo var allt í ískápnum sem skemmst gat étið.
Ég gerði þjófavörnina virka og lagaði
til í íbúðinni. Tók síðan öll
raftæki úr sambandi og lestaði hjólið. Að
lokum dró ég djúpt að mér andann og fann
hugsanlega í seinasta skiptið þefinn af mínu veraldlega
drasli (aldrei að vita nema maður verði drepinn í umferðinni).
Ég gekk út og skellti á eftir mér hurðini.
Klukkan var orðin níu. Væri ekki sniðugra að
fara bara á morgun?…NEI, ÉG FER NÚNA. Ég hjólaði
sem leið lá í Fossvoginn þar sem ég var
stútfylltur af hrísmjölsgraut um leið og ég
bað mömmu um að vökva blómin. Þá
gat ég sagt að ég væri tilbúinn. Þegar
ég var komin á Bústaðaveginn fann ég að
bremsuhöldurnar voru lausar. Ég nennti ekki að grafa niður
í töskurnar og leita að sexkanti. Ég fór
því bara til tvíburanna Halla og Mumma, fyrst þeir
voru í leiðinni. Ég ætlaði hvort sem er að
hitta þá áður en ég færi af stað.
Í
sömu mund og ég stóð við útidyrnar hjá
þeim bræðrum kom Halli þar að hjólandi.
Það kom í ljós að þeir voru að leggja
af stað norður á Mývatn og ætluðu að
vera þar fram yfir helgi. Þeir hættu við þá
áætlun og ákváðu að koma með
mér norður Kaldadal og yfir Arnarvatnsheiði. Þeir
tíndu saman það sem eftir var í flýti og
við hröðuðum okkur upp í Árbæ í
11-11 verslun og náðum rétt fyrir lokun. Það
var komið fram yfir miðnætti þegar við vorum tilbúnir.
Við fengum frábæran meðvind og sóttist okkur
ferðin vel og einum og hálfum tíma síðar renndum
við hjólunum niður Almannagjá. Við gáfum
okkur stutt stopp á bekk utan við þjónustumiðstöðina
og skelltum í okkur kaffi og brauði.
Vind var farið að lægja þegar við renndum okkur
meðfram hlíðum Ármannsfells inn á Hofmannaflöt
þar sem malmikið endaði. Þá tók við
malarvegur fram hjá Sandkluftavatni, yfir Tröllháls,
um Víðiker og fram hjá Biskupsbrekku þar sem er
ágætt tjaldstæði. Við ákváðum
hins vegar að fara heldur lengra og þegar við stóðum
framan við neyðarskýli SVFÍ um þrjúleytið
þá fannst okkur nóg komið og við sáum
poka okkar útbreidda á skýlisgólfinu.
Þegar við vöknuðum morguninn eftir um klukkan tíu
var veðrið einstakt. Stafalogn og sól skein í heiði.
Veðurspáin hljóðaði upp á veðurbreytingu
næsta dag svo það var ekki seinna vænna en að
við hisjuðum upp um okkur buxurnar og kæmum okkur af stað
norður fyrir Langjökul og yfir á Arnarvatnsheiði. Eftir
að hafa slátrað nokkrum brauðsneiðum og kakóbollum
drifum við í hann. Þá var farið að hvessa
af suðvestan svo við fengum dágóðan meðvind
um leið og við klifum upp í hlíðar Oks. Þagar
komið var upp á topp blasti við full rúta af Frökkum
sem bættu við grjóti í grjóthrúguna
sem þar er. Sumir sýndu bobvögnum tvíburanna óskipta
athygli enda ekki alvanalegt að sjá slíkt. Eftir að
rútan var farin suður birtust í norðri tvær
nýsjálenskar dömur á hjólum. Tættu
þær upp brekkuna á móti vindi og án þess
að hafa fyrir því. Höfðu þær hist
einhvers staðar á Norðurlandi. Önnur kom með Norrænu
en hin með flugi. Sú sem hafði komið með flugi var
nú á leið til Keflavíkur og þaðan til
Bretlands og ætluðu þær að verða samferða
til Suðurnesja. Eftir stutt spjall kvöddumst við með þeim
orðum að við félagarnir værum öfundsverðir
að hafa allan þennan meðvind. Að því loknu
þutum við niður í átt að Húsafelli.
Tvíburarnir fóru fremur greitt og urðum við viðskila
þar sem mér fannst ég þurfa njóta þeirrar
náttúrufegurðar sem við augum blasti. Ég náði
þó tvíburunum þar sem þeir biðu rétt
fyrir neðan afleggjarann upp að jökli. Við urðum því
samferða niður að þjónustumiðstöð.
Þar röðuðum við í okkur mat og meiri mat
og enn meiri mat…alla vega ég.
Klukkan var því langt gengin í fjögur þegar
við skriðum út og á hjólin. Við fórum
rólega af stað og upp á Skeljaháls og niður
á Kleppahraun þar sem við nýttum meðvindinn
til að feykja okkur upp stighækkandi landslagið framhjá
Surtshelli og með tignarlegan Eiriksjökul á hægri
hönd. Ég notaði því óspart myndavélina
til að mynda þá bræður í þessu
skemmtilega landslagi. Þá komum við að vaði yfir
Norðlingafljótið.
Skyndilega
fékk ég þá hugmynd að fara yfir á
þessum stað því fljótið sýndist
auðvelt yfirferðar. Vaðið sem við þyrftum annars
að fara yfir, er örlítið innar á heiðinni
og hefur alla tíð verið fremur stórgrýtt og
sleipt. Alla vega var það vel freistandi að prófa
annað vað. Þegar yfir var komið taldi ég það
víst að við þyrftum aðeins að teyma hjólin
um einn kílómetra upp með Norðlingafljótinu
til að komast aftur inn á rétta slóð. Við
sáum líka bíl í þeirri stefnu. En þegar
lengra var komið var sá bíll ekki á slóða
heldur utan vegar svo mig fór nú að gruna að ekki
hefði ég nú valið rétta vaðið yfir
ána. Það stóð líka heima þegar
ég kannaði betur kortið, ég hafði platað
tvíburana yfir ána á röngum stað. Við
höfðum farið á vaði sem liggur inn að Fiskivatni
en ég hélt að það hefði verið vað
og slóð sem liggja átti að Úlfsvatni. Ég
ákvað þó að gera ekki veður úr þessu
enda ekki óvanur því að takast á við
það óvænta og nýjar leiðir. En bræðurnir
eru litið fyrir göngur og voru þeir nú farnir að
ókyrrast, þó alla vega Mummi sem vildi nú hætta
þessum fjandans drætti, komast á veg og fara að
hjóla. Ég gerði litið úr þessu enda
var víst að við værum á réttri leið,
við þyrftum aðeins að teyma hjólin yfir þessa
móa og mýrar stundarkorn. Svo við teymdum og teymdum.
Mummi var nú gjörsamlega að fara úr límingunum
og hótaði að æða aftur yfir ána . Ekki
leist mér á það enda þyrftum við þá
að drösla hjólunum yfir grýttan Þorvaldshálsinn
til að komast niður á veg. Það var því
mikill léttir fyrir alla þegar ég koma auga á
vörðu sem ég kannaðist við og stendur ekki all
langt frá vaðinu inn að Úlfsvatni. Eftir u.þ.b.
átta kílómetra labb komum við því
aftur á slóðann sem við höfðum ætlað
okkur að vera á tveimur tímum áður. Fórum
við því sem leið lá um tíu kílómetra
leið eftir þeim torfæra slóða að gangnamannaskálanum
í Álftakróki. Við vorum því hæstánægðir
þegar við gátum dregið fram svefnpokana og farið
að sofa.
Um
nóttina fór að rigna og hann var drungalegur morguninn
eftir. Við vorum því í móki fram eftir morgni
enda var því spáð að veðrið yrði
betra síðar um daginn. Um klukkan þrjú var hurðini
hrundið upp og inn kom maður með gaskúta og skellti
þeim á gólfið. Hann fræddi okkur á
því að 11 manna gönguhópur frá Arinbirni
væri rétt ókominn.
Úbs! Við stukkum upp. Allt okkar drasl var var út
um allt. Við tíndum því draslið saman og færðum
okkur upp á loftið. En nú fóru að sjást
sólarglennur á milli skýjana við Eiríksjökul
og um leið og hundblautur gönguhópurin kom inn hætti
að rigna. Það var því ekki um annað að
ræða en að drífa sig af stað. Ég átti
eftir að éta og stóð nú í matargerð
og áti og lét tvíburana bíða eftir mér.
Þeir hlutu að vera orðnir pirraðir á mér.
Þar að auki voru þeir í mun betri þjálfun.
Það eina sem ég hafði fram yfir þá var
að hjólið mitt rann mun betur en hjólin þeirra.
En það hafði nú lítið að segja í
torfærum Arnarvatnsheiðar. Þar er það fyrst og
fremst þjálfunin sem skiptir máli. Það var
mikið príl í torfærum og grýttum slóðunum
sem tóku nú við.
Við Arnarvatn stóra eru þrjú vöð en
eftir það er farið um moldarslóða og grýtta
mela. Enn höfðum við hvassan meðvind en hann var nú
meira suðlægur en daginn áður svo hann var ekki alveg
í bakið. Á Stórasandi áðum við
um stund og skýldum okkur fyrir köldum vindinum bak við
vörðu á meðan sopið var á kaffi og kexi.
Voru bræðurnir nú farnir að ókyrrast á
þessum vegleysum og skyggndust um eftir Kjalvegi því
ekki kæmi það til greina að leggjast til kvíldar
fyrr en sæjist til einhverra mannvirkja. Ekki leist mér nú
á það því við ættum eftir að
finna slóðann af Stórasandi inn á Kjalveg og það
var ekki neitt augljóst hvar hann lægi. Ég hafði
tvisvar farið hann áður en bara að degi til.
Nú
var verulega varið að rökkva og farið að halla í
miðnætti þegar við stóðum efst í
Bríkarkvíslardrögum. Þar skiptist slóðin
í nokkrar áttir og varð ég nú að fara
eftir minni hvert við ættum að stefna til að fara inn
á slóðann inn að Kjalvegi. Mig hafði dreymt þetta
svæði ansi oft undanfarin ár og átti því
erfitt með að taka réttar ákvarðanir og vissi
því ekki hvort ég var að taka ákvarðanir
úr draumheimi eða veruleika. Hvað um það, ég
lét lítið á því bera enda vissi ég
fyrir víst að fyrr eða síðar myndum við finna
slóðann. Við tókum því stefnu á
stóran stein sem bar við sjóndeildarhring og ég
mundi eftir frá fyrri tíð og viti menn, skömmu síðar
duttum við in á slóðann. Tvíburarnir voru
orðnir óðir í að komast niður á Kjöl
svo nú tók við pukur í myrkri því
slóðin er ekki skýr og djöfuls jeppapakkið getur
aldrei haldið sig á réttri slóð heldur er
sífellt að mynda nýjar í allar áttir.
Þegar komið var að Ströngukvísl var mér
nóg boðið enda kærði ég mig ekkert um það
að fara niður á Kjalveg þar sem maður hefði
ekkert upp úr því annað en að sjá og
finna óþef af bílarusli sem þar ætti leið
um. Ég var lika búinn að benda þeim á ljósin
frá ferðaþjónustunni við Áfangafell
svo við vorum satt best að segja komnir í helvítis
menninguna. Við Ströngukvísl eru frábærir
grasbalar sem eru vel þess virði að tjalda á. Ég
tók því ekki í mál að fara lengra
enda var það sýnt að ég mundi missa af öllu
þessu frábæra landslagi og eyðileggja næsta
dag fyrir mér ef ég héldi áfram. Það
fór því svo að ég tjaldaði og tvíburarnir
,,bívökuðu” við seitlandi lækjarnið og sterkan
lyngilm í vitum.
Næsti morgun byrjaði með stafalogni og sól í
heiði. En spáin var slæm, það átti að
rigna og hvessa einhver ósköp á Suður- og Vesturlandi.
Skýin yfir Langjökli og austur úr fóru líka
að ýfa sig og skömmu síðar fór að
hvessa. Það var því ekki seinna vænna
en að drífa sig af stað. Við þeyttumst um
moldarslóða og úfin hraun, sanda og mela. Á leðinni
barst sterk unaðslykt að vitum okkar. Hraunið ilmaði sterklega
af grjóti og frá grónum svæðum barst sérkennileg
angan sem minnti á vindlakassa eða ull. Minnist ég þess
ekki að hafa fundið svona lykt fyrr. Hélt ég í
fyrstu að það kæmi af suðfé ef Castro
vinur minn væri þá ekki búinn að reisa neðanjarðarvindlaverksmiðju
með íslenskt lyng og gras sem hráefni.
Um
20 kílómetra frá næturstað komum upp á
hraðbrautina sem liggur yfir Kjöl. Bræðrunum, þó
aðallega Mumma, hlaut nú að líða betur. Var nú
orðið töluvert hvasst af suðri og ákváðum
við að verða samferða að neyðarskýlinu og
myndu leiðir okkar skilja þar, þar sem þeir væri
á suðurleið og ég á norðurleið. Tvíburarnir,
sem voru mun öflugri en ég, tættu á móti
vindinum án mikillar fyrirhafnar. Skyndilega kom rúta aftan
að mér og þegar hún var að nálgast tvíburana
stukku þeir skyndilega í veg fyrir hana svo lá við
slysi. Þeir hugsuðu þar sem einn maður að þeir
tækju rútuna suður. Ég kvaddi þá í
vegkantinum og hélt áfram að neyðarskýlinu
þar sem ég hafði hugsað mér að elda ofan
í mig feitmeti áður en ég léti mig fjúka
norður á Eyvindarstaðaheiði. Við skýlið
beið þýskt par á hjólum eftir rútunni
með angistarsvip í augum því skýjafar í
suðri var orðið ansi ósmekklegt og nálgaðist
óðfluga. Þegar rútan kom var það hjálpsemi
tvíburana að þakka að þetta par komst með,
því þeir komu fyrir reiðhjólafestingu, sem
bílstjórin hafði ekki hugsað sér að setja
upp, á afturenda rútunnar.
Nú tók við mikið kappát við tímann
því rigningin var að ná suðurenda Sandkúlufells
og þegar því var lokið fauk ég einfaldlega
norður þar til komið var að gististaðnum við
Áfangafell. Á leiðinni fór ég framhjá
gríðarstórum malarhaugum vegagerðarinnar og öðru
jarðraski utan vegar. Það var greinilegt að umhverfishryðjuverkum
Vegagerðarinnar á Kjalvegi var hvergi nærri lokið.
Það hófst með byggingu Blönduvirkjunar sem spratt
upp af pólitískri heimsku. Því til sönnunar
ættu allir að lesa bókina “Lýðræði
í viðjum valds” sem lýsir aðdraganda þessara
framkvæmda. Það er merkilegt að fyrirbæri eins
og Ferðamálaráð beiti ekki sínum kröftum
til að koma þessum vinnuvélum af hálendinu. Þessi
hraðbrautargerð á Kjalvegi er ekki með vilja ferðamannsins,
það sýna kannanir. Ferðamálaráð
er því miður pólitískt viðrini, því
er vart að búast við neinu frá því nema
það sé í fullu samræmi við pólitíska
strauma.
Ég reyndi að láta þessa sýn ekki eyðileggja
fyrir mér daginn, heldur þaut fram hjá því
og fram hjá óraunverulegum, manngerðum og línulegum
grassánum melum.
Á Áfangafelli tróð ég belginn af vöfflum
og kaffi og fauk því næst að Blöndustíflu
með rigninguna á hælunum. Austan við hana liggur moldarslóð
um velgróið mólendi yfir Reftjarnarbungu inn á
veg sem liggur suður um Eyvindarstaðarheiði.
Á þessari leið fékk ég yfir mig góðan
skúr svo dekkin fóru að hlaða á sig drullu
og ég varð gegnblautur á augabragði. Það
var því léttir að komast upp á troðinn
veg sem lá inn að Baugaskála sem stendur við Aðalmannsvatn,
stundum kallað Baugavatn, austur undir Þingmannahálsi.
Þegar þangað var komið ákvað ég að
gista, þó ekki væri orðið áliðið
því veðurhorfur voru ekki góðar. Lyktin umhverfis
og í skálanum var af hestum og heyi og í andyrinu
mátti finna sterka táfýlu. Lagðist ég út
af í mók með rás 1 og langbylgjuna í eyrunum.
Vindurinn og skúrir börðu á húsinu fram eftir
kvöldi þar til ég sofnaði.
|